Ung thư tuyến tiến liệt là căn bệnh nguy hiểm và có xu hướng ngày càng gia tăng trở thành bệnh thường gặp ngày nay. Mặc dù có nhiều tiến bộ trong chẩn đoán sớm và điều trị nhưng ung thư tuyến tiền liệt vẫn là nguyên nhân gây tử vong thứ 2 sau ung thư phổi trong số các bệnh ung thư ở nam giới.
Tuyến tiền liệt
Là tuyến thuộc hệ thống sinh dục nam, có kích thước gần bẳng quả óc chó, nằm dưới bàng quang và phía trước trực tràng. Tuyến tiền liệt có chức năng tiết ra một chất màu trắng, chiếm 25-50% chất lượng của tinh dịch
Bệnh ung thư tuyến tiền liệt
Báo cáo của Cơ quan đăng ký ung thư Singapore từ năm 2006 đến 2010 ghi nhận ung thư tuyến tiền liệt là bệnh ung thư phổ biến thứ ba ở nam giới nước này. Mỗi năm có hơn 500 trường hợp được chẩn đoán mắc mới. Tại Việt Nam, ung thư tuyến tiền liệt xếp thứ 9 trong 10 loại ung thư hàng đầu dễ mắc ở nam giới. Bệnh có thể được chẩn đoán sớm bằng phương pháp kiểm tra trực tràng kỹ thuật số (DRE).
Ước tính 80% nam giới dưới tuổi 80 bị ung thư tuyến tiền liệt. Trong hầu hết trường hợp, ung thư tuyến tiền liệt không biểu hiện triệu chứng. Trên thực tế nhiều người lớn tuổi chết vì các bệnh khác của tuổi già mà không nhận ra mình bị ung thư. Các triệu chứng bộc phát trong giai đoạn nặng hơn, bao gồm giảm cân, đau vùng khung chậu, đau lưng hay hông. Bệnh nhân cũng gặp khó khăn khi tiểu tiện, như tiểu đau buốt hoặc rát, không thể đi tiểu hoặc có máu trong nước tiểu.
Các khảo sát cho thấy đàn ông càng lớn tuổi càng dễ bị ung thư tuyến tiền liệt. Trung bình cứ 200.000 nam giới ở tuổi 40 thì có một người mắc bệnh. Ở độ tuổi đầu 50, tỷ lệ là 12/200.000. Đến tuổi 60, cứ 10.000 đàn ông thì có 12 người được chẩn đoán mắc ung thư tuyến tiền liệt.
Giai đoạn I, II: Không có dấu hiệu khối u lan ra khỏi tuyến tiền liệt, u khu trú.
Giai đoạn III: U xâm lấn qua vỏ bao tuyến hoặc lan tràn đến các mô lân cận.
Giai đoạn IV: Có di căn xa
Dấu hiệu nhận biết của bệnh
1. Đi tiểu khó khăn
Điều này có hình thức như bạn mắc tiểu nhưng lại không thể đi được gì hoặc đi mà phải dừng lại đột ngột, cũng có thể là đi tiểu thường xuyên hơn. Một dấu hịêu khác là bạn cảm thấy khó dừng lại..Tuyến tiền liệt bao quanh niệu đạo. Vì vậy, thậm chí là một khối u rất nhỏ ở vị trí này có thể gây trở ngại khi đi tiểu hoặc xuất tinh. Tuyến tiền liệt mở rộng trong nhiều người đàn ông có tuổi. Sự mở rộng này có thể gây ra vấn đề tiết niệu tương tự, có thể là viêm tuyến tiền liệt lành tính. Vì vậy, khám bác sĩ là cách thức chẩn đoán chính xác nhất.
2. Đau khi đi tiểu
Hiện tượng này có thể là do một khối u tuyến tiền liệt ép nên niệu đạo. Tuy nhiên, đau khi đi tiểu cũng là một triệu chứng của nhiễm trùng tuyến tiền liệt, được gọi là viêm tuyến tiền liệt hoặc tăng sản tuyến tiền liệt lành tính (BPH), đó là dạng mở rộng không ung thư của tuyến tiền liệt.
3. Máu trong nước tiểu
Dấu hiệu này ít phổ biến hơn, nhưng là một lý do để đi khám nam khoa ngay. Không cần phải máu nhiều, đôi khi chỉ là một vết máu hoặc màu hồng nhạt. Một số loại bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu có thể gây ra máu trong nước tiểu cũng, nhưng bác sĩ sẽ cần phải thực hiện các xét nghiệm để phân biệt với ung thư tuyến tiền liệt.
4. Khó khăn trong việc duy trì cương cứng
Một khối u tuyến tiền liệt có thể ngăn chặn tăng lưu lượng máu đến dương vật, để giúp cương cứng, hoặc nó có thể ngăn chặn sự cương cứng từ duy trì để xuất tinh. Mở rộng của tuyến tiền liệt và BPH cũng có thể gây ra điều này. Do đó, không hoảng sợ mà hãy kiểm tra y tế cẩn thận.
Điều trị ung thư tuyến tiền liệt
Phẫu thuật
Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt triệt căn chỉ định đối với khối u khu trú tại chỗ, có khả năng phẫu thuật lấy toàn bộ tuyến tiền liệt, bệnh nhân không có các bệnh nặng khác phối hợp. Phẫu thuật cũng được áp dụng với trường hợp u tái phát sau xạ trị ngoài, xạ áp sát, không có di căn xa. Một số trường hợp phẫu thuật kèm theo vét hạch chậu. Lợi ích của phẫu thuật bao gồm kiểm soát được ung thư lâu dài, PSA giảm rõ rệt sau phẫu thuật, tiên lượng bệnh chính xác sau mổ.
Điều trị nội tiết
Điều trị nội tiết nhằm mục đích loại bỏ androgen là yếu tố kích thích sự phát triển ung thư tuyến tiền liệt. Các phương thức bao gồm cắt bỏ tinh hoàn hai bên và dùng thuốc kháng androgen, có tác dụng kéo dài thời gian sống của bệnh nhân, sau khi đã cắt bỏ tinh hoàn, và có thể điều trị lâu dài.
Điều trị hóa chất
Chỉ định cho các trường hợp thất bại với điều trị nội tiết. Nói chung phương pháp này ít được áp dụng vì tính hiệu quả không cao.
Điều trị tia xạ
Điều trị tia xạ bao gồm xạ trị ngoài và xạ trị áp sát. Xạ trị ngoài không chỉ định với những bệnh nhân có tiền sử xạ trị tiểu khung, viêm trực tràng, tiêu chảy mạn tính mức độ vừa và nặng, dung tích bàng quang nhỏ. Xạ trị ngoài có thể phối hợp với điều trị nội tiết, xạ trị thêm hạch chậu nếu bệnh nhân đang ở giai đoạn nặng. Xạ trị ngoài mang lại nhiều lợi ích như kiểm soát lâu dài được ung thư, giảm nguy cơ tiểu tiện không tự chủ, kiểm soát được ung thư tại vùng.
Xạ trị áp sát chỉ định trong trường hợp điều trị đơn thuần nếu bệnh ở giai đoạn đầu. Bệnh nguy cơ cao có thể phối hợp với xạ trị ngoài. Xạ trị áp sát giúp kiểm soát u tại chỗ, đối với điều trị đơn thuần, xạ trị áp sát điều trị nhanh hơn xạ trị ngoài.