Hến thường được biết đến như một món ăn nhiều dinh dưỡng được ưa thích trong gia đình Việt nhưng ít ai biết rằng nó còn là thực phẩm giải nhiệt rất tốt và có thể tận dụng để chữa được nhiều bệnh thường gặp trong mù hè.
Hến – Thực phẩm giải nhiệt
Hến là một trong những loại động vật có tính giải nhiệt, thường được sử dụng để chế biến thành canh ngon ăn kèm cơm vào mùa hè. Vào những ngày nắng nóng, được thưởng thức một bát canh hến, cả cái nắng hè như dịu lại, bạn cảm thấy mát mẻ từ trong ra ngoài. Nó là món ăn rất quen thuộc với nhiều người Việt Nam. Canh hến nấu bầu, hến xào… đều là những món ăn dân dã nhưng hương vị đậm đà, thơm ngon khó quên.
Hến không chỉ là một thực phẩm thông dụng mà còn là vị thuốc chữa bệnh trong Đông y. Theo Y học cổ truyền ghi nhận, thịt hến (nghiễn nhục) vị ngọt mặn, tính hàn, không độc; có tác dụng hoạt tràng, thông khí, mát gan, thanh nhiệt giải độc, lợi tiểu. Vỏ hến (nghiễn xác) có vị mặn, tính ấm, không độc; có tác dụng cố tinh, làm se, long đờm, chống nôn.
Nghiên cứu của y học hiện đại cũng cho thấy, ăn hến đem lại rất nhiều tác dụng sức khỏe. Trong 100g thịt hến có 12,77g protid, 13,9mg chất sắt, 0,25mg đồng; nhiều vitamin B12, nhiều axit omega-3, ít cholesterol nên thích hợp với người thiếu máu và người bị bệnh tim mạch.
Thịt hến rất giàu dinh dưỡng vì chứa một số chất quan trọng như lysine, tryptophane, histidine, cystein, taurine, lecithin và các sterol. Hến rất ít chất béo. I-ốt trong hến cao gấp 200 lần trong trứng và thịt, kẽm trong 100 g thịt hến là 182 mg, cao gấp 10 lần nhu cầu hàng ngày.
Vào mùa hè oi bức, bổ sung thêm những món ăn từ thịt hến sẽ giúp bạn giải nhiệt cực tốt. Chưa hết, bạn còn có thể tận dụng để chữa nhiều bệnh thường gặp vào mùa hè.
Hến chữa một số bệnh thường gặp
Thịt hến có thể sử dụng để chế biến thành những món ăn, bài thuốc chữa bệnh thường gặp. Một số món ăn, bài thuốc chữa bệnh từ hến cực dễ làm lại phát huy tác dụng cực tốt là:
- Hay bị đi tiểu vào ban đêm: Thịt hến 50g, thịt lợn nạc 100g. Tất cả ninh nhừ, thêm muối vừa đủ. Ăn trong ngày.
- Đại tiện lỏng do nóng: Vỏ hến 100g, lá bưởi 50g. Vỏ hến nung, lá bưởi sấy khô, tán thành bột mịn, trộn đều. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 10g; dùng liền trong 5 ngày.
- Bồi bổ sức khỏe, thanh nhiệt, giải khát, trừ phiền: Hến làm sạch, luộc lấy nước, lọc thịt để riêng. Nước luộc hến đun sôi, cho bầu thái chỉ vào đến khi miếng bầu trong, cho hành và thì là thái khúc vào. Thịt hến xào, cho mắm muối gia vị vừa đủ, đảo đều đến khi thịt hến săn lại. Hến xào để riêng hoặc cho vào canh. Ăn món canh hến nấu bầu đơn giản vào những ngày hè sẽ giúp bạn cảm thấy mát mẻ, bớt muộn phiền, buồn bực trong người.
- Bổ máu, thanh nhiệt, giải khát, trừ phiền nhiệt: Rau bí đỏ đem tước lấy phần thân non, lá đem vò nát. Xào rau bí, nêm gia vị vừa miệng, khi chín thì cho hến xào vào đảo đều là được.
- Hoặc bạn có thể làm món canh hến nấu rau muống cũng có tác dụng bồi bổ, giải nhiệt rất tốt: Làm sạch hến, để ráo nước, ướp gia vị cho thật thấm. Rau muống bỏ bớt phần lá, thái thành đoạn nhỏ. Xào hến chín, cho nước sôi vào. Sau đó, cho rau muống vào rồi nêm gia vị. Ăn canh lúc nóng là ngon nhất.
- Người ra mồ hôi trộm, bị nóng ruột, tâm thần bất ổn, di tinh: 100 g hến, 15 g mạch môn, 12 g địa cốt bì, 30 g tiểu mạch. Cách làm: mạch môn, địa cốt bì, tiểu mạch rửa sạch cho vào túi vải mỏng sạch. Cho thịt hến và túi thuốc vào nồi, đổ đủ nước rồi đun nhỏ lửa 40 phút. Sau đó, bỏ túi thuốc, thêm hành, gừng, gia vị rồi dùng.
- Bổ thận, cường dương: 100g hến, cà chua 2 quả, khế 1 quả, thì là 6 g, rau răm 8 g. Thêm nước và gia vị vừa đủ. Món canh này có hến làm mạnh gân, cường dương, cà chua và khế có vị chua, dẫn thuốc vào can kinh; thì là khử mùi tanh, tiêu thực, làm ấm thận.
- – Hỗ trợ điều trị bệnh nhân tăng huyết áp: Hến 1kg, lá dâu bánh tẻ 30 – 50g, hành hoa, gia vị vừa đủ. Hến rửa sạch luộc đãi lấy ruột, nước để lắng gạn lấy phần nước trong bên trên. Lá dâu rửa sạch để ráo, thái sợi. Phi thơm hành mỡ cho hến vào xào săn, tiếp đó cho lá dâu vào xào chín, cho thêm ít nước hến, nêm gia vị vừa đủ, múc ra bát rắc rau răm, hành hoa lên ăn nóng.
Những món ăn từ hến đặc biệt tốt cho phụ nữ nhưng những ai bị dị ứng với thủy, hải sản cần hết sức cẩn trọng khi sử dụng. “Hến chứa lượng purin cao, nên những người có bệnh gút hoặc tiền sử bệnh gút không nên ăn. Thịt hến có tính lạnh nên người bị bệnh đau dạ dày cần phải ăn cần thêm vài lát gừng tươi để điều hòa với thịt hến”, lương y Bùi Hồng Minh khuyến cáo.