Củ dền – loại củ có màu đỏ tím đặc trưng, thường được sử dụng trong món súp, nước ép, salad hay món chay – là một trong những siêu thực phẩm giàu dưỡng chất được nhiều người yêu thích. Tuy nhiên, có một câu hỏi được rất nhiều người quan tâm: Củ dền ăn sống được không? Một số người cho rằng ăn sống giữ được toàn bộ vitamin và enzyme tự nhiên. Nhưng liệu điều đó có thật sự tốt cho sức khỏe? Có an toàn không? Có tác dụng phụ gì không? Và nếu muốn ăn sống, cần chuẩn bị thế nào? Cùng dinh dưỡng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây
Tìm hiểu giá trị dinh dưỡng của củ dền
Củ dền (Beetroot) là phần rễ của cây củ cải đường, có vị ngọt nhẹ, màu đỏ đậm hoặc tím sẫm. Tại Việt Nam, củ dền thường được sử dụng trong món súp, cháo dinh dưỡng, nước ép và các món ăn giảm cân.
Dinh dưỡng trong 100g củ dền sống gồm:
- Năng lượng: ~43 kcal
- Chất xơ: 2g
- Vitamin C, B9 (folate), B6
- Khoáng chất: Kali, sắt, mangan, magie
- Chất chống oxy hóa: Betalain, nitrate tự nhiên
Với hàm lượng dưỡng chất cao và chỉ số calo thấp, củ dền được xem là thực phẩm rất tốt cho tim mạch, huyết áp và chức năng gan.
Củ dền ăn sống được không
- Với câu hỏi củ dền ăn sống được không thì câu trả lời là có tuy nhiên không phải ai cũng nên ăn sống
- Bạn có thể ăn củ dền sống – dưới dạng salad, thái lát, nạo sợi hoặc ép nước. Khi ăn sống, các vitamin nhạy cảm với nhiệt như vitamin C, folate và enzyme tự nhiên được giữ nguyên. Điều này giúp cơ thể hấp thụ được trọn vẹn dưỡng chất.
- Tuy nhiên, củ dền sống cũng có những tác dụng phụ tiềm ẩn nếu sử dụng không đúng cách hoặc ăn quá nhiều. Vì vậy, bạn nên hiểu rõ lợi – hại trước khi đưa nó vào thực đơn hằng ngày.
Lợi ích khi ăn củ dền sống
- Giữ nguyên dinh dưỡng tự nhiên : So với nấu chín, ăn sống giúp bảo toàn vitamin C, folate, enzyme tiêu hóa và chất chống oxy hóa – những yếu tố rất dễ bị mất khi qua nhiệt.
- Cải thiện huyết áp : Hàm lượng nitrate tự nhiên trong củ dền được chứng minh giúp giãn mạch máu, giảm huyết áp nhẹ, rất tốt cho người bị cao huyết áp.
- Tăng cường tuần hoàn máu và phòng thiếu máu : Củ dền sống chứa sắt và folate, hỗ trợ quá trình tạo máu – đặc biệt có lợi cho người thiếu máu nhẹ, người hay mệt mỏi.
- Hỗ trợ chức năng gan và giải độc : Hoạt chất betalain có tác dụng chống viêm, làm mát gan, tăng cường đào thải độc tố ra khỏi cơ thể.
- Giảm cân, cải thiện tiêu hóa : Củ dền sống chứa nhiều chất xơ, giúp no lâu, hỗ trợ giảm cân và làm sạch đường ruột hiệu quả.
Những rủi ro và tác hại khi ăn củ dền sống
Dù giàu lợi ích, củ dền sống cũng không phù hợp với tất cả mọi người:
- Khó tiêu hóa – gây đầy bụng : Một số người sẽ bị đầy hơi, chướng bụng nếu ăn nhiều củ dền sống do lượng chất xơ cao và cấu trúc cứng của củ.
- Nguy cơ ảnh hưởng người có sỏi thận : Củ dền chứa oxalate – một chất liên quan đến sự hình thành sỏi canxi oxalat. Vì vậy, người có tiền sử sỏi thận nên tránh ăn sống thường xuyên.
- Hiện tượng “beeturia” : Một số người sẽ thấy nước tiểu chuyển sang màu hồng hoặc đỏ sau khi ăn củ dền sống. Đây là hiện tượng vô hại, nhưng dễ khiến bạn lo lắng nếu không biết trước.
- Nguy cơ nhiễm khuẩn nếu không rửa sạch : Củ dền mọc dưới đất, lớp vỏ có thể bám vi khuẩn, bụi bẩn hoặc thuốc trừ sâu. Nếu không rửa kỹ, ăn sống có thể gây ngộ độc nhẹ hoặc tiêu chảy.
Ai nên và không nên ăn củ dền sống
Những ai nên ăn củ dền sống
- Người khỏe mạnh, không có bệnh lý về tiêu hóa
- Người cần bổ sung sắt, hỗ trợ máu
- Người ăn chay, thực dưỡng, ăn thô (raw food)
- Người cần giảm huyết áp nhẹ, hỗ trợ gan
Ai không nên ăn củ dền sống
- Người có tiền sử sỏi thận
- Người dạ dày yếu, hay lạnh bụng, tiêu hóa kém
- Phụ nữ mang thai, cho con bú → nên ăn chín để đảm bảo an toàn
- Trẻ nhỏ dưới 5 tuổi
Cách ăn củ dền sống an toàn và ngon miệng
- Chọn củ dền tươi, non, không nứt vỏ : Tránh củ già, vỏ nhăn, ruột xơ.
- Gọt vỏ, rửa kỹ bằng nước muối loãng : Rất quan trọng để loại bỏ vi khuẩn và hóa chất bám ngoài.
- Thái lát mỏng / bào sợi để trộn salad : Có thể kết hợp với dầu ô liu, giấm táo, cam, táo hoặc cà rốt để dễ ăn.
- Ép nước củ dền sống pha với táo / cà rốt / gừng : Vừa ngon, vừa trung hòa vị hăng – lại dễ hấp thụ hơn.
- Chỉ nên ăn 1–2 lần/tuần, mỗi lần 100–150g : Không nên lạm dụng vì tính oxy hóa cao và lượng oxalate.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
Xem thêm: Cảnh báo biểu hiện thiếu sắt ở phụ nữ để cải thiện hiệu quả
Xem thêm: Ăn trứng luộc buổi sáng có tác dụng gì cho sức khỏe?
- Củ dền sống có độc không : Không. Nhưng nếu không rửa sạch hoặc ăn quá nhiều có thể gây tác dụng phụ nhẹ.
- Có nên ăn củ dền sống mỗi ngày không : Không nên. Chỉ nên ăn 2–3 lần/tuần, với lượng vừa phải.
- Củ dền sống có giúp giảm cân không : Có. Với lượng calo thấp, giàu chất xơ và hỗ trợ tiêu hóa, củ dền sống là lựa chọn tốt trong thực đơn giảm cân.
- Nước tiểu đổi màu sau khi ăn củ dền có sao không : Không sao. Đây là hiện tượng beeturia, xảy ra ở khoảng 10–15% người dùng, hoàn toàn vô hại.
Với câu hoi củ dền ăn sống có được không thì câu trả lời là có, việc ăn củ dền sống là một cách tuyệt vời để bổ sung vitamin, hỗ trợ máu, giảm huyết áp và thanh lọc cơ thể. Tuy nhiên, bạn cần lựa chọn nguồn củ sạch, sơ chế kỹ và dùng lượng hợp lý để tránh tác dụng phụ. Trường hợp bạn có vấn đề về tiêu hóa, sỏi thận hoặc đang mang thai, hãy tạm thời dùng củ dền chín để an toàn hơn.