Suy thận là một trong những bệnh mạn tính phổ biến tại Việt Nam, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và chế độ ăn uống hằng ngày của người bệnh. Đối với người suy thận, việc lựa chọn thực phẩm cần được cân nhắc kỹ lưỡng vì một số loại thực phẩm dù bổ dưỡng nhưng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh nếu chứa nhiều kali, natri hoặc phốt pho. Khoai sọ – một loại củ quen thuộc, thường xuất hiện trong các bữa ăn gia đình – có vị bùi, dễ ăn và chứa nhiều dưỡng chất. Tuy nhiên, người suy thận có ăn được khoai sọ không? Bài viết dưới đây của dinh dưỡng sẽ giải đáp chi tiết.
Thành phần dinh dưỡng của khoai sọ
Khoai sọ là loại củ thuộc họ nhà khoai, có vỏ màu nâu, ruột trắng hoặc tím nhạt, vị ngọt bùi. Khoai sọ chứa nhiều tinh bột, vitamin và khoáng chất thiết yếu. Một số thành phần nổi bật trong khoai sọ gồm:
- Tinh bột (carbohydrate): Nguồn cung cấp năng lượng chính.
- Kali: Có lợi cho người bình thường nhưng rất cần kiểm soát ở người suy thận.
- Phốt pho: Đóng vai trò trong cấu trúc xương, nhưng dễ tích tụ ở người bệnh thận.
- Chất xơ: Tốt cho tiêu hóa, giúp kiểm soát đường huyết.
- Vitamin E, C, B6: Hỗ trợ miễn dịch và chống oxy hóa.
Người suy thận có ăn được khoai sọ không
Lý do nên thận trọng
Người suy thận, đặc biệt từ giai đoạn 3 trở đi, giảm khả năng lọc bỏ kali và phốt pho ra khỏi máu. Việc ăn khoai sọ có thể dẫn đến:
- Tăng kali máu: Gây loạn nhịp tim, yếu cơ, thậm chí đột tử.
- Tăng phốt pho máu: Dẫn đến ngứa, loãng xương, vôi hóa mạch máu.
Vì vậy, người suy thận cần cực kỳ thận trọng khi ăn các loại củ giàu kali như khoai sọ, khoai tây, khoai lang.
Trường hợp có thể sử dụng với liều lượng giới hạn
Một số chuyên gia dinh dưỡng cho biết, nếu biết cách chế biến đúng, người suy thận giai đoạn đầu có thể ăn một lượng nhỏ khoai sọ, với điều kiện:
- Không ăn thường xuyên (1–2 lần/tuần).
- Không ăn kèm với thực phẩm giàu kali/phốt pho khác.
- Chế biến đúng cách để giảm bớt kali.
Lời khuyên từ chuyên gia
- “Khoai sọ không phải là thực phẩm tối ưu cho người suy thận. Tuy nhiên, nếu người bệnh rất thích ăn thì nên hỏi ý kiến bác sĩ điều trị và chuyên gia dinh dưỡng để được hướng dẫn cụ thể. Tốt nhất vẫn nên chọn các thực phẩm có hàm lượng kali, phốt pho thấp hơn.” – BS.CKII Đinh Thị Phương, chuyên khoa Thận – Tiết niệu.
Cách chế biến khoai sọ để giảm kali (nếu được phép dùng)
Nếu bác sĩ đồng ý cho người bệnh sử dụng khoai sọ, bạn nên chế biến theo các cách sau để giảm lượng kali tối đa:
- Luộc sơ 1–2 lần và đổ bỏ nước luộc đầu tiên trước khi đem khoai nấu canh hoặc xào.
- Ngâm khoai đã gọt trong nước ít nhất 2–3 giờ trước khi nấu.
- Không ăn kèm khoai với các thực phẩm giàu kali như chuối, rau muống, đậu nành.
- Ưu tiên ăn khoai vào bữa sáng hoặc trưa, tránh ăn tối.
Những lợi ích của khoai sọ
Dù có những nhược điểm nhất định, khoai sọ cũng có những lợi ích nhất định đối với sức khỏe, đặc biệt là với người suy thận khi được sử dụng đúng cách:
- Cung cấp năng lượng : Khoai sọ là một nguồn năng lượng dồi dào nhờ hàm lượng tinh bột cao. Người suy thận cần đủ năng lượng để duy trì các chức năng cơ thể và hỗ trợ quá trình điều trị. Tuy nhiên, nên tiêu thụ khoai sọ với một lượng vừa phải và phối hợp với các thực phẩm khác để đảm bảo cân bằng dinh dưỡng.
- Tăng cường hệ tiêu hóa : Khoai sọ chứa chất xơ, giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón và các vấn đề về đường ruột. Đây là một yếu tố quan trọng giúp người suy thận duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh trong suốt quá trình điều trị.
- Hỗ trợ hệ miễn dịch : Khoai sọ chứa vitamin c, giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh. Tuy nhiên, như đã đề cập, người suy thận cần chú ý đến lượng vitamin c tiêu thụ để tránh gây ảnh hưởng đến chức năng thận.
Trước khi đưa khoai sọ vào chế độ ăn hàng ngày, người suy thận nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình. Mỗi người suy thận có thể có những yêu cầu dinh dưỡng khác nhau, vì vậy việc tư vấn từ chuyên gia là rất quan trọng.
Xem thêm: Ăn khoai sọ có tốt không và những tác hại cần lưu ý
Xem thêm: Những ai không nên ăn khoai sọ vì tác dụng không mong muốn
Với những thông tin trên, chúng ta có thể thấy rằng người suy thận có thể ăn khoai sọ nhưng cần phải hạn chế lượng tiêu thụ và chế biến đúng cách. Việc tiêu thụ khoai sọ cần được thực hiện một cách thận trọng và có sự giám sát của các chuyên gia y tế để đảm bảo không ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh. Hãy luôn lắng nghe cơ thể và duy trì một chế độ ăn uống hợp lý để bảo vệ chức năng thận của bạn.